Şevket Enes SAMANCIOĞLU. MECMAʿ-I GEVHER-İ ESRÂR. Ankara, İksad, 2023.

Türk edebiyatında ilk örneklerinin XV. yüzyılda verilmeyi başlandığı mecmualar ve cönkler edebiyat araştırmacıları için büyük bir öneme sahiptir. Mecmualar, İslam kültüründe ilk olarak Hz. Peygamber’in hadislerin yazımına izin vermesiyle ortaya çıkmış, tarihî süreç içerisinde mecmua, câmi‘, cüz, sahîfe vb. isimlerle anılmıştır. XVI. yüzyıldan itibaren özellikle şiir mecmuaları, edebî muhit içerisinde yaygınlık kazanmış, şiir ve sanat zevkine sahip kişiler tarafından bir derleme faaliyeti içerisinde mecmua tertip etme anlayışı gelişmiştir. Bu bakımdan mecmualar dönemlerinin şiir zevkini yansıtan kişiler tarafından derlenmiş birer antoloji niteliği taşımaktadır. Mecmualar vesilesiyle, günümüz araştırmalarında gün yüzüne çıkmamış şairler ve şiirler ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca var olan şairler ve şiirlere ait bilgiler mecmualarla teyit edilebilmektedir. Dönemin edebiyat zevkini anlayabilmemize de yardımcı olan mecmualar, birçok konuda başvurulan önemli kaynaklar arasındadır.