GERIYƏ

Öklides’in Elementler Kitabının Tahrîri, Tahrîru Usûli’l-Hendese ve’l-Hisâb

Müəllif Nasîrüddin Tûsî
Nəşr olunduğu il 2020
Elm sahəsi Din
Nəşriyyat İmak Ofset Basım Yayın
Nəşr yeri İstanbul

Nasîrüddin Tûsî. Öklides’in Elementler Kitabının Tahrîri, Tahrîru Usûli’l-Hendese ve’l-Hisâb. İstanbul, İmak Ofset Basım Yayın, 2020.

M.Ö. III. yüzyılda İskenderiye’de yaşamış, Helenistik çağın en önemli bilim insanlarından biri olan Öklid’in kaleme aldığı “Elementler” İslam dünyasında “Usûl-i Hendese” ismiyle meşhur olmuştur. Daha çok geometri, orantı ve sayılar teorisi konularını kapsayan bu eser on üç kitaptan oluşmaktadır. İslam dünyasında ilk olarak Abbâsîler devrinde Halife el-Mansûr’un (754-775) Bizans İmparatoru’na gönderdiği elçileringetirdiği yazmalar arasında rastlanan bu kitabın başta el-Haccâc b. Yûsuf b. Matar olmak üzere birçok kişi tarafından tercümesi yapılmıştır. Bu çalışmaların en önemlilerinden birisi de miladi 13. yüzyılda yaşamış Nâsırüddin Tûsî’nin Tahrîru Usûli’l-Hendese isimli çalışmasıdır. Daha önce tıpkıbasımını yaptığımız bu eserin elinizdeki tercümesi Prof. Dr. Mustafa Kaçar ve Prof. Dr. Atilla Bir tarafından hazırlanmıştır. Bu çalışmada tercümeye ek olarak geometrik şekiller bilgisayar ortamında yeniden çizilmiş, eserde yer alan işlemlerin formülleri ortaya konulmuştur. Son olarak Tûsî’nin çokça yararlandığı Sâbit ve Haccâc nüshalarındaki şekiller ve numaralarının da yer aldığı ayrıntılı bir tablo mütercimler tarafından hazırlanıp, eserin girişine konulmuştur.